Polski Ład – najczęstsze pytania i odpowiedzi (część 1)

Obowiązujący od 1 stycznia 2022 roku Polski Ład wprowadził wiele zmian w polskim prawodawstwie. W dużym stopniu nowe regulacje dotknęły obszaru księgowego oraz kadrowo-płacowego.

W związku ze zmianami pojawiło się wiele pytań, niejasności i kwestii wymagających uszczegółowienia. Zebraliśmy część pytań, które napływały do Symfonii od specjalistów na co dzień zajmujących rachunkowością, księgowością oraz kadrami i płacami. Poniżej prezentujemy odpowiedzi, które przygotowali eksperci: Barbara Kołodziejska z Symfonii oraz Tomasz Kałamajski z Reset2.pl na podstawie informacji pozyskanych z Ministerstwa Finansów.

Ulga dla klasy średniej

 Czy i kiedy będą dostępne wzory oświadczeń wymaganych w Polskim Ładzie, np. oświadczenie rodzica co najmniej czworga dzieci, które ma być złożone wg ustalonego wzoru? Co powinno zawierać oświadczenie o rezygnacji z ulgi dla klasy średniej, aby było skuteczne?

Oświadczenie o niestosowaniu ulgi dla klasy średniej oraz oświadczenie rodzica co najmniej czworga dzieci nie mają urzędowego (formalnego) wzoru. Podatnicy sami je redagują, podobnie jak dotychczas czynili, gdy na przykład zwracali się do płatnika (zakładu pracy) o uwzględnianie wyższych kosztów uzyskania przychodów przysługujących pracownikom dojeżdżającym do pracy spoza miejscowości, w której znajduje się zakład pracy.

Jak będzie wyglądało rozliczenie roczne małżeństwa, w którym dwoje małżonków pracuje na podstawie umowy o pracę, ale tylko jeden małżonek będzie miał stosowaną ulgę dla klasy średniej ze względu na wysokość miesięcznych zarobków? W jakiej wysokości w rozliczeniu rocznym będą mogli zastosować ulgę dla klasy średniej – wyliczonej od łącznych dochodów czy w faktycznie kwocie ulgi zastosowanej od jednego małżonka? Czy też wcale, bo łączny dochód przewyższa limit roczny?

Zgodnie z generalną zasadą, małżonkowie rozliczają się indywidualnie. W stanie faktycznym podanym w pytaniu, jeśli małżonkowie złożą odrębne zeznania PIT-36 lub PIT-37, z ulgi dla klasy średniej skorzysta ten małżonek, który uzyskał roczne przychody z pracy na etacie w wysokości od 68 412 zł do 133 692 zł (chodzi o przychody podlegające opodatkowaniu według skali podatkowej). Jeżeli małżonkowie złożą wniosek o łączne opodatkowanie dochodów (w konsekwencji wspólne zeznanie), z ulgi dla klasy średniej może skorzystać każdy małżonek pod warunkiem, że połowa rocznych, łącznych przychodów z pracy na etacie obojga małżonków, mieści się we wspomnianym przedziale przychodów, czyli od 68 412 zł do 133 692 zł lub ten małżonek (również każdy z nich), którego przychody mieszczą się we wskazanym przedziale.

Jaka będzie należna ulga dla małżeństwa nietrwającego pełny rok (ślub lub śmierć w tracie roku) – jeśli zmarł małżonek, który rozliczał ją miesięcznie? Co w przypadku, gdy zmarł małżonek ten z niskimi dochodami, nie uzyskując prawa do ulgi?

Staż małżeński nie ma znaczenia dla stosowania ulgi dla klasy średniej tylko to, czy małżonkowie rozliczają się wspólnie, czy oddzielnie. Jeśli składają wspólne zeznanie, to prawo do ulgi dla klasy średniej przysługuje, temu małżonkowi (również każdemu z nich), którego przychody mieszczą się we wskazanym przedziale albo jeżeli połowa rocznych, łącznych przychodów małżonków: z pracy na etacie oraz dochodów z działalności gospodarczej, które podlegają opodatkowaniu według skali podatkowej, mieści się w przedziale od 68 412 zł do 133 692 zł.

Czy złożone przez pracownika oświadczenia i wnioski mają również zastosowanie dla byłych pracowników? Czy naliczając wynagrodzenie ze stosunku pracy należy uwzględniać te wnioski, chociaż jest to wypłata wynagrodzenia po zakończeniu stosunku pracy i czy ma tu znaczenie, że wypłata jest w tym samym roku podatkowym czy w kolejnym?

Pytanie nie precyzuje, o jakie wnioski i oświadczenia chodzi. Na przykład ulga dla klasy średniej jest stosowana przez zakład pracy z mocy ustawy (podatnik nie musi składać żadnego wniosku ani oświadczenia). O ile zatem były zakład pracy będzie dokonywał wypłat ze stosunku pracy na rzecz byłego pracownika (kwalifikowanych do przychodów z pracy na etacie), to zastosuje ulgę dla klasy średniej przy poborze zaliczek na podatek, jeśli miesięczny przychów z tej pracy wyniesie od 5 701 zł do 11 141 zł. Przy poborze zaliczki zakład pracy stosuje zasady jej ustalania obowiązujące na moment uzyskania przychodów przez pracownika (a nie za okres, za który przychód jest należny).

W trakcie roku nastąpiła zmiana z zatrudnienia etatowego na działalność gospodarczą lub odwrotnie, a z obu źródeł przysługiwała ulga. Czy w zeznaniu rocznym taka osoba ma prawo do zastosowania ulgi z tych dwóch źródeł oddzielnie czy też będzie jedna ulga od sumy przychodów/dochodów?

W rozliczeniu rocznym (zeznaniu podatkowym) podatnik stosuje ulgę dla klasy średniej biorąc pod uwagę zarówno przychody z pracy na etacie oraz dochody z działalności gospodarczej, które podlegają opodatkowaniu według skali. Jeśli ich suma wynosi od 68 412 zł do 133 692 zł rocznie, podatnik może zastosować ulgę dla klasy średniej.

Co należy zrobić w sytuacji, kiedy ulga była należna tylko z jednego źródła, czy zmienia się sposób wyliczenia w zeznaniu rocznym?

Dla zastosowania ulgi dla klasy średniej podatnik nie musi uzyskiwać przychodów zarówno z pracy na etacie, jak i z działalności gospodarczej. Wystarczy, że przychody uzyska tylko z jednego źródła, np. ze stosunku pracy. W tym przypadku stosuje ten sam wzór obliczenia wysokości ulgi, co w przypadku zbiegu dwóch źródeł przychodów. Różnica polega jedynie na tym, że kwota przychodów z jednego źródła (np. DG) wynosi 0 zł.

Czy strata z działalności gospodarczej ma wpływ na wysokość przychodów/dochodów liczoną dla celów ustalenia prawa skorzystania z ulgi dla klasy średniej?

Dla ulgi dla klasy średniej sumuje się przychody z pracy na etacie i przychody z działalności gospodarczej (DG), z tym że przychody z DG najpierw należy pomniejszyć o koszty uzyskania przychodów (KUP). Tym samym, KUP (strata ekonomiczna z bieżącego okresu) nie wpływa na przychody z etatu.